CÔNG AN THÀNH PHỐ CẦN THƠ
Giới thiệu Công an thành phố
LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CÔNG AN THÀNH PHỐ CẦN THƠ
Ra đời trong những ngày Tổng khởi nghĩa của Cách mạng tháng Tám năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, được sự yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ của Nhân dân, Công an thành phố Cần Thơ - một bộ phận của Công an nhân dân đã có những đóng góp đặc biệt quan trọng trong hai cuộc kháng chiến của dân tộc, đi đến thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước, trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Ngay sau khi giành được chính quyền, cùng với việc thành lập chính quyền cách mạng, Quốc gia tự vệ cuộc - cơ quan làm nhiệm vụ bảo vệ trật tự, trị an, được thành lập ở các cấp, từ cấp kỳ đến cấp tỉnh ở Nam Bộ. Tháng 8/1945, theo chỉ đạo của Xứ ủy Nam Bộ, Tỉnh ủy cho thành lập một bộ máy làm công tác bảo vệ chính quyền, giữ gìn an ninh trật tự, trấn áp bọn phản cách mạng, trên địa bàn Cần Thơ, tổ chức Quốc gia tự vệ cuộc lần lượt được thành lập: ngày 27/8/1945, Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Sóc Trăng được thành lập, do đồng chí Võ Văn Hai - nguyên thư ký Tòa án của chế độ cũ được chỉ định làm Trưởng Quốc gia tự vệ cuộc; ngày 30/8/1945, Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ được thành lập do đồng chí Nguyễn Văn Cừ phụ trách (năm 1976 gọi chung là Hậu Giang). Đây được xem là những sự kiện đánh dấu sự ra đời của lực lượng Công an thành phố Cần Thơ ngày nay. Với nhiệm vụ bảo vệ các cơ quan đầu não và các đồng chí lãnh đạo Đảng, chính quyền cách mạng; phát hiện, ngăn chặn, bắt xử lý các phần tử chống đối, phá hoại thành quả cách mạng; bảo vệ chặt chẽ cơ sở vật chất, tài sản mà cách mạng thu được; nghiêm trị đối tượng hình sự; tuyên truyền giáo dục Nhân dân xóa bỏ các hủ tục mê tín, dị đoan… thường xuyên tuần tra canh gác bảo vệ tuyệt đối an toàn tính mạng và tài sản của Nhân dân.
Những ngày đầu mới thành lập, lực lượng còn ít, trang bị vũ khí còn thô sơ nhưng với tinh thần căm thù giặc sâu sắc, các chiến sĩ Quốc gia tự vệ cuộc đã tổ chức nhiều trận đánh nhằm cổ vũ tinh thần yêu nước của Nhân dân ta. Tiêu biểu là trận “Hóa trang kỳ tập” do đồng chí Lê Bình chỉ huy đánh vào Sở hành quân của thực dân Pháp tại thị trấn Cái Răng (ngày 12/11/1945), trận đánh đã gây thiệt hại nặng nề cho địch, gây hoang mang quân viễn chinh Pháp khi đặt chân đến Cần Thơ, tác động trực tiếp đến toàn chiến trường Nam Bộ và cả nước, được Chủ tịch Hồ Chí Minh khen ngợi. Lực lượng Công an Cần Thơ đã cùng với quân dân cả nước bám trụ địa bàn đánh đuổi thực dân Pháp cho tới ngày toàn thắng ở chiến dịch Điện Biên Phủ, buộc Pháp phải ký hiệp định Giơnevơ ngày 21/7/1954 về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Trước tình hình Mỹ - Diệm trắng trợn vi phạm Hiệp định Giơnevơ và mở rộng chiến tranh xâm lược miền Nam Việt Nam. Trước sự phát triển lớn mạnh của phong trào Đồng Khởi ở miền Nam, yêu cầu cách mạng đặt ra là cần phải tổ chức bộ máy chỉ huy lực lượng an ninh, tham mưu cho Đảng, làm nòng cốt cho phong trào quần chúng Nhân dân; đấu tranh đánh bại âm mưu, thủ đoạn hoạt động tình báo, gián điệp của Mỹ ngụy và bọn phản động; bảo vệ vùng căn cứ, vùng giải phóng, bảo vệ Đảng, bảo vệ lực lượng cách mạng và phong trào đấu tranh của quần chúng Nhân dân. Ngày 20/4/1961, tại kinh So Đũa (xã Thạnh Xuân), Ban An ninh tỉnh Cần Thơ được thành lập (bí danh U4); ngày 21/7/1961, tại xã Khương Kiện (Cù Lao Dung), Ban An ninh tỉnh Sóc Trăng thành lập. Với các bộ phận căn bản như: Văn thư; Bảo vệ chính trị; Chấp pháp trại giam. Tổ chức bộ máy an ninh tỉnh nối dài đến cấp huyện, xã. Dưới sự chỉ đạo của Ban An ninh Khu Tây Nam Bộ, mà trực tiếp là Tỉnh ủy cùng các lực lượng vũ trang bám địa bàn kết hợp giữa đấu tranh chính trị và vũ trang, tổ chức diệt ác ôn, tay sai chỉ điểm, góp phần làm thất bại các chiến lược chiến tranh kiểu mới của đế quốc Mỹ cho tới ngày toàn thắng 30/4/1975.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Công an Cần Thơ đã sát cánh cùng với các lực lượng vũ trang và nhân dân vừa trực tiếp tham gia chiến đấu, vừa làm nhiệm vụ bảo vệ căn cứ, giữ gìn an ninh trật tự trong vùng giải phóng, phát hiện đấu tranh làm thất bại nhiều hoạt động tình báo chỉ điểm, tổ chức diệt trừ những tên ác ôn, chỉ điểm, nhiều trận diệt ác, phá tề gây tiếng vang; tổ chức bảo vệ các đồng chí cán bộ cách mạng từ Côn Đảo trở về đất liền (9/1945). Trấn áp các phần tử phản động lợi dụng tôn giáo, dân tộc, bạo loạn chống chính quyền cách mạng tại thành phố Cần Thơ (ngày 9/9/1945); phối hợp tham gia trận đánh Tầm Vu (năm 1946, 1948); tham gia Tổng tiến công và nổi dậy tết Mậu Thân (năm 1968); Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân (năm 1975). Tổ chức đột nhập nhà của Phó Tham biện tại Cầu Xéo (năm 1946), bắt sống Quan hai Pháp Dounanjou, Quan tư Albert Nguyễn Văn Tình; tiêu diệt nhiều đối tượng như Trịnh Tấn Truyện - Tỉnh trưởng ngụy quyền Cần Thơ (năm 1950); Lê Văn Khẩn - đầu hàng phản bội (năm 1974),… những tên người làm nên lịch sử như Lê Bình, Võ Văn Hai, Mai Chí Thọ, Nguyễn Hùng Phước, Nguyễn Minh Quang, Lê Văn Bì, Lê Hồng Nhi, Nguyễn Văn Tiên, Dương Văn Diệp..., những tập thể “Đội cảm tử Quốc gia tự vệ cuộc”, “Trinh sát cứu quốc”, “Đội du kích Lê Bình”, “Đại đội phòng thủ Tỉnh ủy”, “Tiểu đoàn Đinh Tiên Hoàng”... đã làm nên lịch sử Công an Cần Thơ vang danh.
Đất nước thống nhất, với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công an Cần Thơ đã trực tiếp tham mưu cấp ủy, chính quyền đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, các tổ chức phản động đe dọa an ninh, trật tự như phát hiện đấu tranh với bọn tình báo, gián điệp, bóc gỡ màng lưới nội gián của Mỹ ngụy cài cắm, xâm nhập của các tổ chức phản động lưu vong; đập tan hàng chục vụ bạo loạn vũ trang, trong đó có 02 vụ bạo loạn có quy mô nhiều xã ở Mỹ Xuyên, Vĩnh Châu (năm 1975), ở xã Giai Xuân, Trường Thành (năm 1982, 1983); phá rã nhiều tổ chức nhem nhóm vũ trang như “Sư đoàn Thanh Long - Thoại Sơn An Giang” (năm 1976); phối hợp đấu tranh với tổ chức phản động “Mặt trận thống nhất các lực lượng yêu nước giải phóng miền Nam Việt Nam” (trong KH.CM 12) do Lê Quốc Túy và Mai Văn Hạnh cầm đầu;… dập tắt ý đồ “chuyển lửa về quê nhà” bắt hàng trăm tên, thu nhiều vũ khí, tài liệu phản động; tiêu diệt hàng trăm băng ổ nhóm cướp có vũ trang; ngăn chặn hàng trăm vụ vượt biên trái phép; điều tra khám phá hàng ngàn vụ án hình sự, bắt hàng chục ngàn đối tượng; đấu tranh có hiệu quả với các tệ nạn xã hội; thiết lập trật tự công cộng, bảo đảm an ninh, trật tự. Tổ chức lực lượng tham gia thực hiện nghĩa vụ quốc tế trên nước bạn Camphuchia, đấu tranh bảo vệ biên giới Tây Nam Tổ quốc (1979 - 1989).
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, Ủy ban nhân dân, mà trực tiếp là Bộ Công an sự đùm bọc, giúp đỡ to lớn của Nhân dân. Công an Cần Thơ đã hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhân dân, đấu tranh làm thất bại “Kế hoạch hậu chiến”, âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, kịp thời ngăn chặn các loại tội phạm giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, trật tự kỷ cương, an toàn lành mạnh góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của thành phố Cần Thơ.
Lịch sử hành chính thành phố Cần Thơ đã diễn ra một số mốc chia tách, sáp nhập như sau: Năm 1867, khi thực dân Pháp chiếm được 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ (Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên). Sau đó, chia Nam Kỳ thành 20 Hạt tham biện (tương đương cấp tỉnh), thì Sóc Trăng là hạt số 10, tỉnh Cần Thơ hạt số 19. Năm 1900, Toàn quyền Paul Domr áp dụng Nghị định ký ngày 20/12/1899, đổi hạt thành tỉnh (Provinco). Từ sau giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, Chính phủ công bố Nghị định số 03/NĐ-76 ngày 24/3/1976 sáp nhập tỉnh Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ lấy tên tỉnh mới là Hậu Giang. Tháng 12/1991, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa 8 trong kỳ họp thứ 10 đã ra Nghị quyết tách tỉnh Hậu Giang thành 2 tỉnh Cần Thơ và Sóc Trăng. Ngày 26/11/2003, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, đã ra Nghị quyết số 2/2003/QH11 về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh. Theo đó, chia tỉnh Cần Thơ thành thành phố Cần Thơ trực thuộc Trung ương và thành lập mới tỉnh Hậu Giang. Từ ngày 01/7/2025, thành phố Cần Thơ sáp nhập đơn vị tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang lấy tên thành phố Cần Thơ.
Lịch sử hình thành và phát triển lực lượng Công an Cần Thơ từng có một số tên gọi: Quốc gia tự vệ cuộc (năm 1945), Công an Ty (6/1946), Ty Công an (1946 - 1954), Ty Công an tỉnh Hậu Giang (1976 - 1981), Công an tỉnh Hậu Giang (1981 - 1991), Công an tỉnh Cần Thơ (1992 - 2003), Công an thành phố Cần Thơ (2004 đến nay), dù ở tên gọi nào Công an nhân dân vẫn kiên định với nhiệm vụ bảo vệ Đảng, chính quyền giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ Nhân dân.
Kế thừa và phát huy truyền thống đấu tranh cách mạng, Công an thành phố Cần Thơ quyết tâm giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội góp phần cùng Đảng bộ và nhân dân thành phố Cần Thơ thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng của Ngành, phát huy vai trò nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự; xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, huy động sức mạnh tổng thể đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đồng thời, tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, chú trọng bố trí cán bộ phù hợp với chuyên ngành đào tạo, có phẩm chất đạo đức, năng lực đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Từ ngày 01/7/2025, Công an thành phố Cần Thơ đi vào hoạt động trên cơ sở sáp nhập Công an các tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang và Công an thành phố Cần Thơ; thực hiện chủ trương về tổ chức chính quyền 2 cấp (Công an thành phố có 29 phòng, ban và tương đương, 105 đơn vị Công an xã, phường, đồn Công an), xây dựng Công an thành phố theo tinh thần Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị “về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”.
Ngày nay bước vào kỷ nguyên phát triển mới vì một đất nước hòa bình; ổn định. Công an thành phố Cần Thơ tự hào nhìn lại 80 - một chặng đường vẻ vang đầy tự hào, để khẳng định bản lĩnh, trí tuệ, sự trưởng thành vượt bậc, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện, trực tiếp của Đảng; sự quản lý thống nhất của Nhà nước; sự đùm bọc, chở che, giúp đỡ của Nhân dân vượt qua khó khăn, thử thách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Và đã được Đảng, Nhà nước và Bộ Công an tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý cho tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu như: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương quân công hạng Nhất, Huân chương chiến công hạng Ba. Nhiều tập thể, cá nhân được phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, cùng nhiều huân chương, huy chương, bằng khen, giấy khen các loại. Thành ủy Cần Thơ tặng Công an thành phố Cần Thơ bức trướng với nội dung “Phát huy truyền thống vẻ vang, bản lĩnh, nhân văn, vì nước quên thân, vì dân phục vụ, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới”.
Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, thực sự trở thành “lá chắn thép” bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ Nhân dân, lực lượng Công an thành phố Cần Thơ phải tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; mỗi cán bộ chiến sĩ phải thấm nhuần quan điểm lấy “Nhân dân là gốc”. Công an thành phố thực sự là lực lượng vũ trang sắc bén và tuyện đối tin tưởng rằng, dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng, với nguồn sức mạnh vô địch từ Nhân dân, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, lực lượng Công an Cần Thơ sẽ phát huy truyền thống tốt đẹp của mình, sẽ kề vai, sát cánh hiệp đồng chặt chẽ cùng lực lượng Quân đội, phối hợp với các cấp, ngành, đoàn thể, gắn bó máu thịt với Nhân dân, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, giành thêm nhiều chiến công, đóng góp thành tựu to lớn vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vào sự nghiệp đổi mới và phát triển bền vững của đất nước nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng; mãi mãi xứng đáng với truyền thống vẻ vang của Ngành và lòng tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Tài liệu tham khảo
- Bản Thảo: Lịch sử Đảng bộ Công an tỉnh tỉnh Sóc Trăng (1945-2015), 2021.
- Lịch sử Công an nhân dân tỉnh Cần Thơ tập 1 , giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954), Nxb Xí nghiệp in báo Sóc Trăng, 1992.
- Biên niên sự kiện lịch sử Công an thành phố Cần Thơ (1945-1975), Nxb Công ty cổ phần in Tổng hợp Cần Thơ, 2012.
- Địa chí tỉnh Sóc Trăng, Nxb Chính trị quốc gia, 2012.
- Lịch sử Công an nhân dân Việt Nam, tập 1 (1945-1954), Nxb CAND, 2022.
- Tổng kết lịch sử Công an nhân dân Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), Nxb CAND, 2017.
- Tổng kết lịch sử Công an thành phố Cần Thơ trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), Nxb CAND, 2014.
Ngay sau khi giành được chính quyền, cùng với việc thành lập chính quyền cách mạng, Quốc gia tự vệ cuộc - cơ quan làm nhiệm vụ bảo vệ trật tự, trị an, được thành lập ở các cấp, từ cấp kỳ đến cấp tỉnh ở Nam Bộ. Tháng 8/1945, theo chỉ đạo của Xứ ủy Nam Bộ, Tỉnh ủy cho thành lập một bộ máy làm công tác bảo vệ chính quyền, giữ gìn an ninh trật tự, trấn áp bọn phản cách mạng, trên địa bàn Cần Thơ, tổ chức Quốc gia tự vệ cuộc lần lượt được thành lập: ngày 27/8/1945, Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Sóc Trăng được thành lập, do đồng chí Võ Văn Hai - nguyên thư ký Tòa án của chế độ cũ được chỉ định làm Trưởng Quốc gia tự vệ cuộc; ngày 30/8/1945, Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ được thành lập do đồng chí Nguyễn Văn Cừ phụ trách (năm 1976 gọi chung là Hậu Giang). Đây được xem là những sự kiện đánh dấu sự ra đời của lực lượng Công an thành phố Cần Thơ ngày nay. Với nhiệm vụ bảo vệ các cơ quan đầu não và các đồng chí lãnh đạo Đảng, chính quyền cách mạng; phát hiện, ngăn chặn, bắt xử lý các phần tử chống đối, phá hoại thành quả cách mạng; bảo vệ chặt chẽ cơ sở vật chất, tài sản mà cách mạng thu được; nghiêm trị đối tượng hình sự; tuyên truyền giáo dục Nhân dân xóa bỏ các hủ tục mê tín, dị đoan… thường xuyên tuần tra canh gác bảo vệ tuyệt đối an toàn tính mạng và tài sản của Nhân dân.
Những ngày đầu mới thành lập, lực lượng còn ít, trang bị vũ khí còn thô sơ nhưng với tinh thần căm thù giặc sâu sắc, các chiến sĩ Quốc gia tự vệ cuộc đã tổ chức nhiều trận đánh nhằm cổ vũ tinh thần yêu nước của Nhân dân ta. Tiêu biểu là trận “Hóa trang kỳ tập” do đồng chí Lê Bình chỉ huy đánh vào Sở hành quân của thực dân Pháp tại thị trấn Cái Răng (ngày 12/11/1945), trận đánh đã gây thiệt hại nặng nề cho địch, gây hoang mang quân viễn chinh Pháp khi đặt chân đến Cần Thơ, tác động trực tiếp đến toàn chiến trường Nam Bộ và cả nước, được Chủ tịch Hồ Chí Minh khen ngợi. Lực lượng Công an Cần Thơ đã cùng với quân dân cả nước bám trụ địa bàn đánh đuổi thực dân Pháp cho tới ngày toàn thắng ở chiến dịch Điện Biên Phủ, buộc Pháp phải ký hiệp định Giơnevơ ngày 21/7/1954 về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Trước tình hình Mỹ - Diệm trắng trợn vi phạm Hiệp định Giơnevơ và mở rộng chiến tranh xâm lược miền Nam Việt Nam. Trước sự phát triển lớn mạnh của phong trào Đồng Khởi ở miền Nam, yêu cầu cách mạng đặt ra là cần phải tổ chức bộ máy chỉ huy lực lượng an ninh, tham mưu cho Đảng, làm nòng cốt cho phong trào quần chúng Nhân dân; đấu tranh đánh bại âm mưu, thủ đoạn hoạt động tình báo, gián điệp của Mỹ ngụy và bọn phản động; bảo vệ vùng căn cứ, vùng giải phóng, bảo vệ Đảng, bảo vệ lực lượng cách mạng và phong trào đấu tranh của quần chúng Nhân dân. Ngày 20/4/1961, tại kinh So Đũa (xã Thạnh Xuân), Ban An ninh tỉnh Cần Thơ được thành lập (bí danh U4); ngày 21/7/1961, tại xã Khương Kiện (Cù Lao Dung), Ban An ninh tỉnh Sóc Trăng thành lập. Với các bộ phận căn bản như: Văn thư; Bảo vệ chính trị; Chấp pháp trại giam. Tổ chức bộ máy an ninh tỉnh nối dài đến cấp huyện, xã. Dưới sự chỉ đạo của Ban An ninh Khu Tây Nam Bộ, mà trực tiếp là Tỉnh ủy cùng các lực lượng vũ trang bám địa bàn kết hợp giữa đấu tranh chính trị và vũ trang, tổ chức diệt ác ôn, tay sai chỉ điểm, góp phần làm thất bại các chiến lược chiến tranh kiểu mới của đế quốc Mỹ cho tới ngày toàn thắng 30/4/1975.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Công an Cần Thơ đã sát cánh cùng với các lực lượng vũ trang và nhân dân vừa trực tiếp tham gia chiến đấu, vừa làm nhiệm vụ bảo vệ căn cứ, giữ gìn an ninh trật tự trong vùng giải phóng, phát hiện đấu tranh làm thất bại nhiều hoạt động tình báo chỉ điểm, tổ chức diệt trừ những tên ác ôn, chỉ điểm, nhiều trận diệt ác, phá tề gây tiếng vang; tổ chức bảo vệ các đồng chí cán bộ cách mạng từ Côn Đảo trở về đất liền (9/1945). Trấn áp các phần tử phản động lợi dụng tôn giáo, dân tộc, bạo loạn chống chính quyền cách mạng tại thành phố Cần Thơ (ngày 9/9/1945); phối hợp tham gia trận đánh Tầm Vu (năm 1946, 1948); tham gia Tổng tiến công và nổi dậy tết Mậu Thân (năm 1968); Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân (năm 1975). Tổ chức đột nhập nhà của Phó Tham biện tại Cầu Xéo (năm 1946), bắt sống Quan hai Pháp Dounanjou, Quan tư Albert Nguyễn Văn Tình; tiêu diệt nhiều đối tượng như Trịnh Tấn Truyện - Tỉnh trưởng ngụy quyền Cần Thơ (năm 1950); Lê Văn Khẩn - đầu hàng phản bội (năm 1974),… những tên người làm nên lịch sử như Lê Bình, Võ Văn Hai, Mai Chí Thọ, Nguyễn Hùng Phước, Nguyễn Minh Quang, Lê Văn Bì, Lê Hồng Nhi, Nguyễn Văn Tiên, Dương Văn Diệp..., những tập thể “Đội cảm tử Quốc gia tự vệ cuộc”, “Trinh sát cứu quốc”, “Đội du kích Lê Bình”, “Đại đội phòng thủ Tỉnh ủy”, “Tiểu đoàn Đinh Tiên Hoàng”... đã làm nên lịch sử Công an Cần Thơ vang danh.
Đất nước thống nhất, với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công an Cần Thơ đã trực tiếp tham mưu cấp ủy, chính quyền đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, các tổ chức phản động đe dọa an ninh, trật tự như phát hiện đấu tranh với bọn tình báo, gián điệp, bóc gỡ màng lưới nội gián của Mỹ ngụy cài cắm, xâm nhập của các tổ chức phản động lưu vong; đập tan hàng chục vụ bạo loạn vũ trang, trong đó có 02 vụ bạo loạn có quy mô nhiều xã ở Mỹ Xuyên, Vĩnh Châu (năm 1975), ở xã Giai Xuân, Trường Thành (năm 1982, 1983); phá rã nhiều tổ chức nhem nhóm vũ trang như “Sư đoàn Thanh Long - Thoại Sơn An Giang” (năm 1976); phối hợp đấu tranh với tổ chức phản động “Mặt trận thống nhất các lực lượng yêu nước giải phóng miền Nam Việt Nam” (trong KH.CM 12) do Lê Quốc Túy và Mai Văn Hạnh cầm đầu;… dập tắt ý đồ “chuyển lửa về quê nhà” bắt hàng trăm tên, thu nhiều vũ khí, tài liệu phản động; tiêu diệt hàng trăm băng ổ nhóm cướp có vũ trang; ngăn chặn hàng trăm vụ vượt biên trái phép; điều tra khám phá hàng ngàn vụ án hình sự, bắt hàng chục ngàn đối tượng; đấu tranh có hiệu quả với các tệ nạn xã hội; thiết lập trật tự công cộng, bảo đảm an ninh, trật tự. Tổ chức lực lượng tham gia thực hiện nghĩa vụ quốc tế trên nước bạn Camphuchia, đấu tranh bảo vệ biên giới Tây Nam Tổ quốc (1979 - 1989).
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, Ủy ban nhân dân, mà trực tiếp là Bộ Công an sự đùm bọc, giúp đỡ to lớn của Nhân dân. Công an Cần Thơ đã hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhân dân, đấu tranh làm thất bại “Kế hoạch hậu chiến”, âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, kịp thời ngăn chặn các loại tội phạm giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, trật tự kỷ cương, an toàn lành mạnh góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của thành phố Cần Thơ.
Lịch sử hành chính thành phố Cần Thơ đã diễn ra một số mốc chia tách, sáp nhập như sau: Năm 1867, khi thực dân Pháp chiếm được 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ (Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên). Sau đó, chia Nam Kỳ thành 20 Hạt tham biện (tương đương cấp tỉnh), thì Sóc Trăng là hạt số 10, tỉnh Cần Thơ hạt số 19. Năm 1900, Toàn quyền Paul Domr áp dụng Nghị định ký ngày 20/12/1899, đổi hạt thành tỉnh (Provinco). Từ sau giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, Chính phủ công bố Nghị định số 03/NĐ-76 ngày 24/3/1976 sáp nhập tỉnh Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ lấy tên tỉnh mới là Hậu Giang. Tháng 12/1991, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa 8 trong kỳ họp thứ 10 đã ra Nghị quyết tách tỉnh Hậu Giang thành 2 tỉnh Cần Thơ và Sóc Trăng. Ngày 26/11/2003, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, đã ra Nghị quyết số 2/2003/QH11 về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh. Theo đó, chia tỉnh Cần Thơ thành thành phố Cần Thơ trực thuộc Trung ương và thành lập mới tỉnh Hậu Giang. Từ ngày 01/7/2025, thành phố Cần Thơ sáp nhập đơn vị tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Hậu Giang lấy tên thành phố Cần Thơ.
Lịch sử hình thành và phát triển lực lượng Công an Cần Thơ từng có một số tên gọi: Quốc gia tự vệ cuộc (năm 1945), Công an Ty (6/1946), Ty Công an (1946 - 1954), Ty Công an tỉnh Hậu Giang (1976 - 1981), Công an tỉnh Hậu Giang (1981 - 1991), Công an tỉnh Cần Thơ (1992 - 2003), Công an thành phố Cần Thơ (2004 đến nay), dù ở tên gọi nào Công an nhân dân vẫn kiên định với nhiệm vụ bảo vệ Đảng, chính quyền giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ Nhân dân.
Kế thừa và phát huy truyền thống đấu tranh cách mạng, Công an thành phố Cần Thơ quyết tâm giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội góp phần cùng Đảng bộ và nhân dân thành phố Cần Thơ thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng của Ngành, phát huy vai trò nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự; xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, huy động sức mạnh tổng thể đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đồng thời, tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, chú trọng bố trí cán bộ phù hợp với chuyên ngành đào tạo, có phẩm chất đạo đức, năng lực đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Từ ngày 01/7/2025, Công an thành phố Cần Thơ đi vào hoạt động trên cơ sở sáp nhập Công an các tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang và Công an thành phố Cần Thơ; thực hiện chủ trương về tổ chức chính quyền 2 cấp (Công an thành phố có 29 phòng, ban và tương đương, 105 đơn vị Công an xã, phường, đồn Công an), xây dựng Công an thành phố theo tinh thần Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị “về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”.
Ngày nay bước vào kỷ nguyên phát triển mới vì một đất nước hòa bình; ổn định. Công an thành phố Cần Thơ tự hào nhìn lại 80 - một chặng đường vẻ vang đầy tự hào, để khẳng định bản lĩnh, trí tuệ, sự trưởng thành vượt bậc, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện, trực tiếp của Đảng; sự quản lý thống nhất của Nhà nước; sự đùm bọc, chở che, giúp đỡ của Nhân dân vượt qua khó khăn, thử thách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Và đã được Đảng, Nhà nước và Bộ Công an tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý cho tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu như: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương quân công hạng Nhất, Huân chương chiến công hạng Ba. Nhiều tập thể, cá nhân được phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, cùng nhiều huân chương, huy chương, bằng khen, giấy khen các loại. Thành ủy Cần Thơ tặng Công an thành phố Cần Thơ bức trướng với nội dung “Phát huy truyền thống vẻ vang, bản lĩnh, nhân văn, vì nước quên thân, vì dân phục vụ, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới”.
Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, thực sự trở thành “lá chắn thép” bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ Nhân dân, lực lượng Công an thành phố Cần Thơ phải tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; mỗi cán bộ chiến sĩ phải thấm nhuần quan điểm lấy “Nhân dân là gốc”. Công an thành phố thực sự là lực lượng vũ trang sắc bén và tuyện đối tin tưởng rằng, dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng, với nguồn sức mạnh vô địch từ Nhân dân, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, lực lượng Công an Cần Thơ sẽ phát huy truyền thống tốt đẹp của mình, sẽ kề vai, sát cánh hiệp đồng chặt chẽ cùng lực lượng Quân đội, phối hợp với các cấp, ngành, đoàn thể, gắn bó máu thịt với Nhân dân, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, giành thêm nhiều chiến công, đóng góp thành tựu to lớn vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vào sự nghiệp đổi mới và phát triển bền vững của đất nước nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng; mãi mãi xứng đáng với truyền thống vẻ vang của Ngành và lòng tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Tài liệu tham khảo
- Bản Thảo: Lịch sử Đảng bộ Công an tỉnh tỉnh Sóc Trăng (1945-2015), 2021.
- Lịch sử Công an nhân dân tỉnh Cần Thơ tập 1 , giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954), Nxb Xí nghiệp in báo Sóc Trăng, 1992.
- Biên niên sự kiện lịch sử Công an thành phố Cần Thơ (1945-1975), Nxb Công ty cổ phần in Tổng hợp Cần Thơ, 2012.
- Địa chí tỉnh Sóc Trăng, Nxb Chính trị quốc gia, 2012.
- Lịch sử Công an nhân dân Việt Nam, tập 1 (1945-1954), Nxb CAND, 2022.
- Tổng kết lịch sử Công an nhân dân Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), Nxb CAND, 2017.
- Tổng kết lịch sử Công an thành phố Cần Thơ trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), Nxb CAND, 2014.
Thống kê truy cập
- Đang truy cập32
- Máy chủ tìm kiếm1
- Khách viếng thăm31
- Hôm nay17,002
- Tháng hiện tại77,956
- Tổng lượt truy cập134,604,173
