VI PHẠM PHÁP LUẬT DO KHÔNG CHẤP HÀNH MỆNH LỆNH CỦA NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ
Thời gian gần đây, trên mạng internet thường xuyên xuất hiện các đoạn video clip có nội dung công dân không chấp hành mệnh lệnh của lực lượng Công an nhân dân đang thi hành công vụ với những yêu cầu cung cấp thông tin không đúng quy định pháp luật, điển hình là việc yêu cầu xem kế hoạch công tác hoặc giấy chứng nhận ngành của lực lượng Công an nhân dân đang thi hành công vụ… Nguyên nhân của tình trạng trên xuất phát từ việc công dân chưa nắm rõ quyền tiếp cận thông tin của mình nên có những yêu cầu cung cấp thông tin không đúng quy định của pháp luật. Nhưng điều đáng chú ý ở đây là mặc dù đã được người thi hành công vụ giải thích rõ về quyền và nghĩa vụ của mình nhưng một số đối tượng cố ý lợi dụng quyền tiếp cận thông tin để không chấp hành mệnh lệnh hoặc có lời nói khiếm nhã đối với người thi hành công vụ.
Sau đây là một số vấn đề mà công dân cần nắm rõ và thực hiện đúng quyền tiếp cận thông tin của mình để tránh vi phạm pháp luật:
Quyền tiếp cận thông tin là quyền con người và là quyền cơ bản của công dân thuộc nhóm quyền dân sự - chính trị được quy định cơ bản trong Hiến pháp năm 2013 và chi tiết trong Luật Tiếp cận thông tin năm 2016.
Theo quy định của Hiến pháp năm 2013, công dân có quyền tự do tiếp cận thông tin. Tuy nhiên, việc tiếp cận thông tin phải được thực hiện theo quy định của pháp luật.
Quyền tiếp cận thông tin của công dân theo quy định của Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 (viết tắt là Luật) là quyền đọc, xem, nghe, ghi chép, sao chép, chụp tin, dữ liệu được chứa đựng trong văn bản, hồ sơ, tài liệu có sẵn, tồn tại dưới dạng bản viết, bản in, bản điện tử, tranh, ảnh, bản vẽ, băng, đĩa, bản ghi hình, ghi âm hoặc các dạng khác do cơ quan nhà nước tạo ra. Nhà nước bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân, mọi công dân đều bình đẳng, không bị phân biệt đối xử trong việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin; thông tin được cung cấp phải chính xác, đầy đủ; việc cung cấp thông tin phải kịp thời, minh bạch, thuận lợi cho công dân; đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, quyền tiếp cận thông tin của công dân không phải là không có giới hạn. Quyền tiếp cận thông tin của công dân bị hạn chế theo quy định của pháp luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng và không được xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức hoặc của người khác (Điều 3 của Luật).
Luật cũng quy định rõ các thông tin công dân không được tiếp cận như: Thông tin thuộc bí mật nhà nước, bao gồm những thông tin có nội dung quan trọng thuộc lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh quốc gia, đối ngoại, kinh tế, khoa học, công nghệ và các lĩnh vực khác theo quy định của luật (khi thông tin thuộc bí mật nhà nước được giải mật thì công dân được tiếp cận); thông tin mà nếu để tiếp cận sẽ gây nguy hại đến lợi ích của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến quốc phòng, an ninh quốc gia, quan hệ quốc tế, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng; gây nguy hại đến tính mạng, cuộc sống hoặc tài sản của người khác; thông tin thuộc bí mật công tác; thông tin về cuộc họp nội bộ của cơ quan nhà nước; tài liệu do cơ quan nhà nước soạn thảo cho công việc nội bộ (Điều 6 của Luật). Cơ quan nhà nước từ chối cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân khi thông tin công dân không được tiếp cận; thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện nhưng không đáp ứng điều kiện; thông tin được yêu cầu không thuộc trách nhiệm cung cấp; thông tin đã được cung cấp hai lần cho chính người yêu cầu, trừ trường hợp người yêu cầu có lý do chính đáng; thông tin được yêu cầu vượt quá khả năng đáp ứng hoặc làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan; người yêu cầu cung cấp thông tin không thanh toán chi phí thực tế để in, sao, chụp, gửi thông tin qua dịch vụ bưu chính, fax.
Bên cạnh đó, Quyết định số 13/2010/QĐ-TTg ngày 12/02/2010 của Thủ tướng Chính phủ về Danh mục bí mật nhà nước của lực lượng Công an nhân dân quy định kế hoạch công tác, phương án tác chiến của các đơn vị nghiệp vụ thuộc lực lượng Công an nhân dân là tài liệu bí mật nhà nước.
Theo quy định trên, kế hoạch công tác của lực lượng Công an nhân dân đang thi hành công vụ thuộc thông tin công dân không được tiếp cận. Như vậy, công dân có thể vi phạm pháp luật nếu cố ý lợi dụng quyền tiếp cận thông tin để yêu cầu tiếp cận thông tin không được tiếp cận nhằm mục đích không chấp hành mệnh lệnh của người thi hành công vụ. Còn trường hợp người thi hành công vụ mặc sắc phục đúng quy định là đại diện cho Nhà nước thi hành pháp luật thì không cần phải xuất giấy chứng nhận ngành. Công dân phải chấp hành mệnh lệnh của người thi hành công vụ, bởi vì quan hệ pháp luật giữa người thi hành công vụ và công dân là quan hệ mệnh lệnh và phục tùng.
Nếu công dân không chấp hành mệnh lệnh, có lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người thi hành công vụ hoặc có hành vi chống người thi hành công vụ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính lên đến 5.000.000 đồng được quy định tại Điều 20 của Nghị định 167/2013/NĐ-CP “Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình” hoặc 400.000 đồng (đối với xe gắn máy) 20.000.000 đồng (đối với xe ô tô) được quy định tại Điều 5, Điều 6 của Nghị định 46/2016/NĐ-CP “Quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông”. Trường hợp công dân có hành vi chống người thi hành công vụ đủ yếu tố cấu thành tội phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự và có thể bị phạt tù lên đến 07 năm được quy định tại Điều 330 của Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Các tin khác
- Quy định về đào tạo, thi, cấp chứng chỉ lái xuồng máy Công an nhân dân (24/04/2025)
- Tăng cường bảo vệ an ninh quốc gia - đề xuất tăng hình phạt tù có thời hạn từ 20 năm lên 30 năm với một số tội danh xâm phạm an ninh quốc gia (24/04/2025)
- Bổ sung quy định mới về “Dẫn độ từ nước ngoài về Việt Nam” (24/04/2025)
- Nâng mức hình phạt tù, tiền đối với tội phạm về môi trường nhằm bảo vệ môi trường sống an toàn, bền vững cho các thế hệ tương lai (23/04/2025)
- Việc ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân là cần thiết (16/04/2025)
- Xây dựng dự án Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thi hành Luật Tương trợ tư pháp (16/04/2025)
- Những qui định cần biết khi thực hiện thủ tục Sign on, Sign off và cấp Visa cho thuyền viên, hành khách là người nước ngoài xuất nhập cảnh tại Cửa khẩu cảng Cần Thơ. (15/04/2025)
- Triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030 (14/04/2025)
- Nhiệm vụ, quyền hạn của Công an cấp xã trong thi hành án hình sự (11/04/2025)
- Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân góp phần tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân (11/04/2025)
- Phương án phân luồng, điều tiết giao thông trong thời gian diễn ra sự kiện chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
- thôn báo Đình nã Nguyễn Bảo Pháp
- Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Cần Thơ thông báo Lịch sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ tháng 4, tháng 5 năm 2025.