- Tìm kiếm, thu thập thông tin và hình ảnh của nạn nhân: Các đối tượng thường nhắm đến những người có điều kiện kinh tế, địa vị xã hội, chủ yếu là nam giới. Họ thu thập thông tin, hình ảnh, số điện thoại từ các trang mạng xã hội hoặc tài khoản mạng xã hội, đặc biệt là các thông tin được chia sẻ ở chế độ công khai. Các thông tin này thường bị lộ lọt trên không gian mạng do người dùng không thực hiện các biện pháp bảo mật thông tin khi sử dụng internet, đặt mật khẩu không đủ mạnh hoặc truy cập vào các trang web kinh doanh hoạt động giải trí không lành mạnh (cờ bạc, mại dâm…), truy cập vào các đường dẫn có đính kèm mã độc thường được gửi qua tin nhắn SMS, thư điện tử (email), Zalo, Facebook,...

- Cắt ghép hình ảnh, video: Sau khi có thông tin và hình ảnh của nạn nhận, các đối tượng sử dụng công nghệ AI (ứng dụng trí thông minh nhân tạo) để ghép hình ảnh khuôn mặt của nạn nhân vào các cảnh quay nhạy cảm, thường là trong các nhà nghỉ, khách sạn.

Ảnh chụp màn hình email của một trường hợp bị cắt ghép hình ảnh và đe dọa, tống tiền trên địa bàn thành phố

- Giả danh thám tử tư: Các đối tượng giả danh thám tử tư, liên hệ với nạn nhân và thông báo về việc phát hiện nạn nhân có mối quan hệ bất chính.

- Tống tiền: Cuối cùng, chúng gửi những hình ảnh nhạy cảm đã được chỉnh sửa cho nạn nhân và yêu cầu chuyển khoản để “chuộc lại” các video và hình ảnh này. Nếu nạn nhân không đồng ý, các đối tượng đe dọa sẽ phát tán những hình ảnh, clip nhạy cảm lên mạng xã hội hoặc gửi đến nơi làm việc.

Về bản chất, đối tượng chỉ thay đổi “câu chuyện lừa đảo” và kèm thêm hình ảnh, video “minh họa” thành một kịch bản mới nhưng nhiều người vẫn bị dẫn dụ và thực hiện theo yêu cầu, dù dưới bất kỳ hình thức nào thì mục đích cuối cùng của chúng là lừa chuyển tiền để chiếm đoạt tài sản của bị hại.

Mặc dù tạo ra các sản phẩm có độ chân thật cao nhưng các sản phẩm ứng dụng trí thông minh nhân tạo để tạo ra video vẫn có một số đặc điểm để phân biệt. Cụ thể, các chi tiết trên khuôn mặt hoặc giọng nói không tự nhiên; video, hình ảnh hoặc âm thanh có thể có các điểm bất thường như ánh sáng, bóng đổ, màu sắc không tự nhiên; không phù hợp với tính cách, hành vi của người trong video; chất lượng video thường mờ, nhòe,…

Trước những thủ đoạn tinh vi trên, Công an TP Cần Thơ khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

- Cẩn trọng với những yêu cầu kết bạn từ người lạ, các lời mời tham gia vào nhóm chưa biết trên mạng xã hội.

- Tuyệt đối không hoảng sợ và không thực hiện yêu cầu chuyển tiền của các đối tượng. Khi người dân thực hiện chuyển tiền lần đầu tiên, chúng sẽ có cơ sở để gây áp lực, yêu cầu tiếp tục chuyển tiền nhiều lần tiếp theo.

- Tuyệt đối không chia sẻ thông tin cá nhân, hình ảnh, video riêng tư với người không quen biết (cơ quan chức năng không yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân qua tin nhắn, Zalo, Facebook…).

- Kiểm tra kỹ nguồn gốc thông tin, hình ảnh, video trước khi chia sẻ, không truy cập vào các đường liên kết “lạ” (thường được gửi kèm theo trong tin nhắn, email).

- Báo cáo ngay cho cơ quan chức năng khi phát hiện các trường hợp nghi ngờ lừa đảo, tống tiền.

Nếu bạn là bị hại của hình thức lừa đảo này, hãy:

- Giữ lại tất cả bằng chứng liên quan (tin nhắn, email, hình ảnh, video...).

- Không chuyển tiền, không cung cấp mã OTP, mã xác nhận ngân hàng, tài khoản email, Zalo, Facebook,… cho kẻ tống tiền.

- Liên hệ ngay với cơ quan Công an nơi gần nhất (Công an phường, xã, thị trấn, Công an quận, huyện, thành phố) hoặc trực ban Phòng Cảnh sát hình sự, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao để cung cấp thông tin và phối hợp điều tra.

- Thường xuyên theo dõi thông tin trên các trang báo chí chính thống, trang, cổng thông tin điện tử của cơ quan, ban, ngành để cập nhật kiến thức về phòng, chống lừa đảo qua không gian mạng.

Quốc Hùng