“Kiệm” là “tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi”[1]. Bác còn chỉ rõ nguồn gốc sinh ra tham ô, lãng phí là bệnh quan liêu. Vì vậy, để thực hành tiết kiệm, phải chống quan liêu, lãng phí. Trước hếtm nói về tiết kiệm thì giờ, phải khắc phục hiện tượng: đi muộn, về sớm, “ngồi chơi, xơi nước” trong giờ làm việc; không có chương trình, kế hoạch cụ thể nên kéo dài thời gian hoàn thành công việc; thiếu nghiên cứu khảo sát thực tiễn nên công việc không đảm bảo yêu cầu chất lượng, phải làm đi làm lại, gây lãng phí nhiều mặt; hội họp quá nhiều nội dung không thiết thực, thời gian không phù hợp, đi họp không đúng giờ để nhiều người phải chờ đợi, phát biểu lê thê kéo dài do không chuẩn bị kỹ; lập ra nhiều tổ chức cồng kềnh, tầng nấc trung gian, văn bản, giấy tờ không cần thiết... gây lãng phí nhiều mặt và phiền hà cho cán bộ và Nhân dân. Về tiết kiệm của cải của Nhân dân cũng có nội dung rất rộng, một số vấn đề nổi lên hiện nay cần phải chống lãng phí như: Xây dựng trụ sở cơ quan, hội trường, mua sắm đồ dùng, phương tiện làm việc còn phô trương, hình thức, thiếu thiết thực và hiệu quả; sử dụng những trang thiết bị ngoại đắt tiền, không tính toán chặt chẽ; thiếu trách nhiệm và tùy tiện trong quản lý, phân phối, sử dụng tài chính, tài sản phương tiện, thậm chí “móc ngoặc” để mưu lợi cá nhân; làm bừa, làm ẩu, móc ngoặc để lấy cắp tiền vốn, vật tư của Nhà nước; sử dụng điện nước tại cơ quan, doanh trại bừa bãi; dùng xe, điện cho cá nhân một cách quá mức; sử dụng điện thoại đi liên tỉnh vào việc riêng không đúng quy định; tổ chức hội nghị, hội thảo, tập huấn không tính toán hợp lý số đại biểu, khách mời, nội dung không thiết thực, liên hoan ăn uống quá mức cần thiết; đi cơ sở công tác quá đông người không liên quan thiết thực đến công việc, sử dụng công quỹ để ăn nhậu xa hoa, lãng phí...

Về tiết kiệm của cải của mình là tiết kiệm trong tiêu dùng cá nhân và gia đình. Nó đòi hỏi mỗi chúng ta phải từ thu nhập chính đáng của mình để chi tiêu cho ăn, mặc, ở, giao tiếp một cách phù hợp vừa bảo đảm yêu cầu cuộc sống hằng ngày, vừa có dành dụm dự phòng cho các nhu cầu khác, không keo kiệt nhưng cũng không đua đòi tiêu dùng xa hoa, phung phí.

“Liêm” là “trong sạch, không tham lam”[2]. Với tinh thần ấy, chúng ta hiểu liêm là trong sạch, không vẩn đục về tư tưởng và hành động; sống bằng thu nhập chính đáng trên cơ sở lao động của chính mình; không để đồng tiền và dục vọng chi phối, làm hại đến lợi ích của Nhân dân, của Nhà nước. Để thực hành Liêm, chúng ta phải kiên quyết đấu tranh chống tư tưởng thực dụng, chạy theo đồng tiền bằng mọi giá, bất chấp luật pháp và đạo đức, lương tâm để tham ô của Nhà nước, của tập thể, ăn cắp của Nhân dân. Những hành vi tham ô, ăn hối lộ, móc ngoặc, dự trù, kê khai thanh toán thiếu trung thực để “bòn rút” công quỹ cho cá nhân và tập thể v.v... đều là những hành vi trái với đức tính liêm khiết.

“Chính” là “việc phải thì dù nhỏ cũng làm, việc trái thì dù nhỏ cũng tránh”. Việc phải ở đây là những việc đúng, phù hợp chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước, lợi ích của quần chúng, đạo đức xã hội. Việc trái chính là những hành vi ngược lại với đạo lý, pháp luật. “Chính” nghĩa là không tà, nghĩa là thẳng thắn, đúng đắn. Ở đây, “Chính” đòi hỏi mỗi CBCS CAND phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, ủng hộ cái đúng, cái thiện, biết tôn trọng lẽ phải, làm theo lẽ phải, bảo vệ và đấu tranh theo lẽ phải. Mặt khác, trước những “việc trái”, điều ác dù có lợi cho cá nhân và gia đình mình cũng không đồng tình, không làm và kiên quyết đấu tranh. Để thực hành “Chính” chúng ta phải đấu tranh chống những biểu hiện bàng quan, trách nhiệm, né tránh, đùn đẩy cho người khác, đơn vị khác khi lợi ích của Nhân dân bị xâm phạm, khi kẻ địch có hành vi phá hoại; phải ủng hộ cái đúng, đấu tranh phê phán cái sai trong quan hệ xã hội và gia đình; hoan nghênh, cổ vũ những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, dám phê phán đấu tranh với những hiện tượng tiêu cực, lạc hậu.

“Cần, kiệm, liêm, chính” có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. “Cần” mà không “kiệm” thì sản xuất không phát triển, thành quả lao động sẽ bị hao phí, mất mát. Kiệm hỗ trợ làm tăng thêm hiệu quả cho cần. “Cần, kiệm” là cơ sở để thực hiện “liêm, chính”. Bác viết “CẦN, KIỆM, LIÊM là gốc rễ của CHÍNH. Nhưng một cây cần có gốc rễ, lại cần có ngành, lá, hoa, quả mới là hoàn toàn. Một người phải Cần, Kiệm, Liêm, nhưng còn phải Chính mới là hoàn toàn”[3].

Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ

Sau khi xác định trách nhiệm phấn đấu chủ quan của mỗi người, Bác nói đến mối quan hệ của mỗi cá nhân đối với đồng sự, nhân tố quan trọng tạo nên sức mạnh của tổ chức. Phương pháp xử lý mối quan hệ đó, Bác dạy phải “thân ái giúp đỡ” nhằm mục đích tăng cường đoàn kết để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Thân ái giúp đỡ là truyền thống của dân tộc ta, là tình cảm cách mạng, tình cảm giai cấp của CBCS CAND, là chất keo kết dính các cá nhân trong tổ chức. Thân ái giúp đỡ đồng sự thể hiện trước hết trong chiến đấu, công tác và lao động, mỗi người nỗ lực làm tốt trách nhiệm của mình đồng thời phải phối hợp chặt chẽ, giúp đỡ, chia sẻ khó khăn gian khổ, sẵn sàng trao đổi kinh nghiệm để đồng đội cùng làm tốt nhiệm vụ được giao. Những biểu hiện cục bộ, bản vị, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, ích kỷ là trái với tinh thần thân ái giúp đỡ. Thân ái giúp đỡ đồng sự còn thể hiện trong học tập, rèn luyện. Các đồng chi lớn tuổi có quá trình công tác thì quan tâm dìu dắt, giúp đỡ, đào tạo, bồi dưỡng các đồng chí trẻ tuổi về kinh nghiệm công tác và rèn luyện. Các đồng chí trẻ tuổi được học tập cơ bản, có hệ thống thì tận tình giúp đỡ các đồng chí lớn tuổi về kiến thức khoa học kỹ thuật. Khi đồng chí, đồng đội có thành tích và tiến bộ thì chân thành chia vui, những biểu hiện kèn cựa, dèm pha, đả kích là trái với tình đồng chí, đồng đội; khi đồng chí, đồng đội gặp khó khăn trong cuộc sống thì đồng cảm, sẵn sàng giúp đỡ về vật chất, động viên về tinh thần, đặc biệt khi đồng đội vấp váp, sai lầm thì chân tình, gần gũi, xử lý khách quan, cầu thị, có lý, có tình; không nể nang, né tránh đấu tranh, giúp đỡ đồng đội nhưng cũng không “đao to, búa lớn”, xa lánh, thành kiến, vùi dập; những biểu hiện chia rẽ, bè phái, lợi dụng đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực để vu cáo, bôi nhọ, hạ uy tín lẫn nhau bằng các thủ đoạn làm mất đoàn kết nội bộ, ảnh hưởng đến uy tín của CAND là hoàn toàn xa lạ, trái với quan hệ đồng sự mà Bác Hồ đã dạy.

Trong mối quan hệ với đồng sự còn có mối quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới. Đối với cấp trên, người lãnh đạo phải có quan điểm dân chủ, bình đẳng để chân tình chỉ bảo, hướng dẫn cho CBCS trong công việc; trân trọng động viên những cố gắng và thành tích của anh em; tôn trọng lắng nghe ý kiến cấp dưới; phê bình đúng mức khi CBCS có sai phạm; rộng lượng khi anh em đã nhận rõ và quyết tâm sửa chữa; quan tâm giúp đỡ cán bộ và gia đình họ khi gặp khó khăn... Kiên quyết khắc phục hiện tượng độc đoán, chuyên quyền, định kiến, trù dập CBCS.

Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành

Chính phủ ta là của Nhân dân, là công cụ để đấu tranh, bảo vệ lợi ích của Nhân dân, có nhiệm vụ tổ chức thực hiện đường lối, chính sách của Đảng. Do đó, trung thành với Chính phủ có nghĩa là trung thành với Đảng và Nhân dân. CAND là một trong những công cụ chuyên chính trọng yếu của chính quyền, để bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ và bảo vệ Nhân dân. Đặc biệt trước những biến động phức tạp của tình hình thế giới hiện nay, các thế lực thù địch ráo riết hoạt động nhằm xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa, phi chính trị hóa quân đội và công an thì tuyệt đối trung thành với Chính phủ càng là một phẩm chất rất quan trọng của lực lượng CAND. Chính vì vậy mà CAND lấy mục tiêu, lý tưởng của Đảng làm mục tiêu, lý tưởng của mình. Đồng chí cố Tổng Bí thư Lê Duẩn đã nói “Đảng giao cho công an nhiệm vụ bảo vệ Đảng. Công an phải thấy Đảng giao vận mệnh của Đảng cho mình. Vì vậy, Đảng lựa chọn công an trong những người trung thành nhất với Đảng, chỉ biết còn Đảng thì còn mình”.

Lòng trung thành của CBCS Công an phải được thể hiện trước hết ở sự giác ngộ sâu sắc, tin tưởng tuyệt đối, phấn đấu đến cùng vì lý tưởng, mục tiêu cách mạng của Đảng. Trong tình hình hiện nay là trung thành, tin tưởng tuyệt đối vào con đường xã hội chủ nghĩa, vào sự lãnh đạo và các quan điểm đổi mới của Đảng, vững vàng, không hoang mang dao động, giảm sút niềm tin, xa rời lý tưởng cách mạng trong bất cứ tình huống nào. Lòng trung thành phải được thể hiện bằng hành động cụ thể trong việc chấp hành nghiêm đường lối, chính sách, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chiến đấu, công tác, học tập...được giao. Những biểu hiện vi phạm đường lối, chủ trương, chính sách, vi phạm pháp luật; lơ là, thiếu tinh thần trách nhiệm công tác, thiếu tinh thần tiến công tội phạm... là trái với phẩm chất trung thành.

Tuyệt đối trung thành với Đảng và Chính phủ còn là có lập trường quan điểm vững vàng, luôn nêu cao cảnh giác cách mạng trước những âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; kịp thời phát hiện, đấu tranh trước những luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc, kích động của địch; tích cực góp phần đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhằm bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền và thành quả cách mạng, bảo vệ tài sản của Nhà nước, bảo vệ tính mạng, tài sản của công dân. (Còn tiếp)