Trong năm 2023, trên địa bàn thành phố xảy ra 42 vụ - 46 đối tượng - 44 em bị xâm hại, trong đó có: 11 vụ 15 đối tượng 12 em bị xâm hại trên môi trường mạng, chiếm 26,19% tổng số vụ xâm hại trẻ em xảy ra trong năm.

Qua công tác tiếp nhận, điều tra xử lý các vụ liên quan đến tội phạm xâm hại trẻ em trên môi trường mạng tại địa bàn thành phố nhận thấy chủ yếu là tội phạm xâm hại tình dục trẻ em và tội phạm liên quan đến bóc lột sức lao động của trẻ em.

Về nạn nhân: Đa phần các em bị xâm hại trên môi trường mạng chủ yếu là trẻ em gái, có độ tuổi từ 13 tuổi đến 16 tuổi. Nguyên nhân: (1) Do gia đình chưa quan tâm, chưa có sự giám sát, quản lý chặt chẽ trong việc cho con mình sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị khác để truy cập các trang mạng xã hội (facebook, zalo, Telegram,…). (2) Không có biện pháp quản lý để các em tự ý trao đổi thông tin, kết bạn trên mạng xã hội. Từ đó các đối tượng lợi dụng để làm quen, kết bạn, sau đó tìm hiểu để nắm thông tin, nắm nhu cầu thiết yếu của trẻ em nhằm tạo mối quan hệ tình cảm như: tặng quà để lấy lòng tin, rủ đi chơi, đi du lịch hoặc biết được hoàn cảnh kinh tế của các em khó khăn nên đối tượng hứa giúp đỡ tìm việc làm vừa sức, có thu nhập cao cho các em để phụ giúp gia đình rồi sau đó thực hiện hành vi xâm hại sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của các em, thậm chí có trường hợp bị đe dọa đến tính mạng.

Về đối tượng xâm hại trẻ em trên môi trường mạng: Đa số là những đối tượng có sự hiểu biết về công nghệ thông tin. Khi thiết lập các tài khoản để tiếp cận làm quen với nạn nhân, đối tượng thường sử dụng tài khoản ảo, che thông tin cá nhân của mình hoặc có trường hợp đối tượng sử dụng tài khoản đúng tên của mình để kết bạn và liên lạc, trao đổi thông tin với nạn nhân sau đó dụ dỗ, lôi kéo nạn nhân, tạo niềm tin để nạn nhân tin tưởng rồi thực hiện các hành vi xâm hại nạn nhân. Qua các vụ việc liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em trên môi trường mạng, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố thụ lý chủ yếu đối tượng và nạn nhân quen biết nhau qua mạng facebook, Zalo, Telegram hoặc qua các trò chơi điện tử (Smartphone, máy tính) rồi có cảm tình sau đó kết bạn và hẹn địa điểm gặp, đi chơi cùng nhau và thực hiện hành vi xâm hại tình dục nhưng được sự đồng thuận của nạn nhân.

Đối với đối tượng xâm hại sức khỏe, bóc lột sức lao động của trẻ em, chủ yếu là dấu thông tin cá nhân. Đối tượng sử dụng nhiều tài khoản ảo, đăng nhiều trang, nhiều bài tuyển người lao động có thu nhập cao, công việc nhẹ, chi phí ăn uống đi lại phía công ty chịu trách nhiệm. Sau khi tiếp cận, kết bạn thì yêu cầu nạn nhân sử dụng Telegram, Zalo để liên lạc, hướng dẫn nạn nhân đến địa điểm đã được sắp xếp trước và cho người đón nạn nhân, cho nạn nhân ứng tiền để mua sắm trang bị cá nhân hoặc tổ chức cho nạn nhân đi chơi để tạo niềm tin. Đối với trường hợp đối tượng trong nước lừa đưa nạn nhân bán vào các cơ sở kinh doanh có điều kiện như massage, karaoke thì khi tạo được lòng tin thì yêu cầu nạn nhân ký hợp đồng hoặc ký giấy mượn nợ, nếu nạn nhân không làm theo ý của đối tượng thì bị khống chế, không cho nạn nhân tiếp xúc với người khác, cử người canh gác không cho ra ngoài, ép nạn nhân phải làm việc trái ý muốn để trừ nợ. Trường hợp nạn nhân muốn trở về gia đình thì buộc người nhà nạn nhân phải bỏ tiền chuộc nếu không thì sẽ bán qua cơ sở khác để tiếp tục bóc lột sức lao động. Đối với trường hợp đối tượng lừa gạt đưa nạn nhân ra nước ngoài bán, đối tượng chính thường ở nước ngoài, còn đối tượng trong nước chỉ là mắt xích nhỏ có nhiệm vụ đến điểm hẹn đón nạn nhân để đưa ra nước ngoài.

Trong thời gian tới, để phòng ngừa đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em trên môi trường mạng đạt hiệu quả, các ban ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp cần thực hiện một số nội dung trọng tâm như sau:

- Thứ nhất: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hình sự, hôn nhân gia đình, pháp luật về chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, pháp luật về phòng chống xâm hại trẻ em, phương thức, thủ đoạn của đối tượng xâm hại trẻ em để người dân nắm, nâng cao tinh thần cảnh giác, kịp thời phát hiện tố giác tội phạm.

- Thứ hai: Chủ động cập nhật thông tin, nắm tình hình, diễn biến của tội phạm trên mọi kênh thông tin để kịp thời thông báo, chia sẻ cho người dân nắm; đồng thời chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và quản lý chặt chẽ số đối tượng có tiền án, tiền sự về xâm hại trẻ em, những đối tượng có nguy cơ phạm tội hoặc nguy cơ trở thành nạn nhân của các vụ xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.

- Thứ ba: Nâng cao trình độ công nghệ thông tin cho lực lượng cán bộ trực tiếp làm công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.

- Thứ tư: Tăng cường quản lý nhà nước về trật tự xã hội, kiên quyết xử lý những điểm phức tạp gây mất an ninh trật tự, đặc biệt là các nhà hàng, quán Karaoke, điểm massage, quán Internet có tổ chức hoặc cho người sử dụng truy cập vào những trang web xấu có nội dung khiêu dâm, kích động tình dục, kích động bạo lực, tuyên truyền lối sống phi đạo đức.

- Thứ năm: Nâng cao vai trò, trách nhiệm của cha mẹ và người thân trong việc giáo dục, quản lý, giám sát khi cho trẻ sử dụng mạng xã hội.