Được biết, “Quốc tế ca” có xuất xứ từ bài thơ “Quốc tế” do nhà thơ cách mạng Ơgien Pốt-chi-ê sáng tác vào tháng 6 năm 1871 - Những ngày cuối của Công xã Paris. Nhan đề nguyên văn của của bài thơ là “Lanh-téc-na-xi-ô-na-lơ/L’Internationnale” (cụm từ được giữ nguyên trong bài hát) mà bản dịch Tiếng Việt đầu tiên gọi là “Thế giới đại đồng”. Bài thơ được Pốt-chi-ê đề tặng G-lơ Phơ-răng-xe (G-le Fancais) - Ủy viên Công xã Paris, một người bạn thân, bạn chiến đấu bảo vệ Công xã đến cùng của ông. Pốt-chi-ê đã gửi vào vần thơ bất hủ tiếng thét về nỗi căm hờn và lòng tin tưởng sau khi đã lột trần được bản chất ghê tởm của bọn phong kiến tư sản phản động, đồng thời ông cũng thấy được lực lượng to lớn của công nhân và triển vọng của những cuộc đấu tranh cách mạng.

Sau khi ra đời, sức lan tỏa của bài thơ mạnh lên theo cấp số nhân, tỷ lệ thuận với những hành động dã man, sự chuyên chính gắt gao của Quốc hội Bảo Hoàng và bọn đại tư sản Pháp những năm đầu nhà nước thứ 3. Bài thơ đã được chuyền tay nhau trong giai cấp công nhân, phần tử tiến bộ và ngày càng trở nên phổ biến.

Năm 1887, bài thơ “Quốc tế” được xuất bản trong tập “Thơ ca cách mạng”. Một năm sau được Pi-e-rơ Đơ-gây-te phổ thành bài hát. Năm 1888 lại được chính ông chọn làm hợp xướng “Tiếng nói công nhân” tại Lin-lơ. Lạ kỳ thay, chính tác giả của nó cũng không thể ngờ “Quốc tế ca” có được sức truyền cảm, thúc dục diệu kỳ đến như thế. Và âm hưởng hùng tráng của bài ca đã vượt ra khỏi biên giới của nước Pháp, sang Nga, Bỉ, được xuất bản ở Anh, Thụy Sỹ… trở thành hành khúc chiến đấu chung các các chiến sỹ cách mạng xã hội chủ nghĩa và tất cả lao động toàn thế giới. Nó là tiếng gọi đoàn kết của giai cấp vô sản toàn thế giới, đúng với khẩu hiệu “Vô sản toàn thế giới, đoàn kết lại” của Mác, Ăng-ghen và Lê-nin cũng như lá cờ đỏ của Công xã Paris. Nó gần gũi với tất cả công nhân các nước. Vì lẽ đó, năm 1944 Đảng Cộng sản Liên Xô (Bôn-sê-vích) quyết định lấy bài “Quốc tế ca” làm Đảng ca của Đảng Cộng sản Liên Xô. Năm 1923 được dịch sang tiếng Trung Quốc…

Ở Việt Nam, bài thơ Quốc tế được Nguyễn Ái Quốc phỏng dịch ra Tiếng Việt lần đầu tiên năm 1927 bằng văn vần lục bát và được hát theo điệu dân ca có sẵn. Do được xuất bản và phổ biến trong giới hạn tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí hội nên bài ca chỉ được lưu hành trong giới Việt kiều, du học sinh và một số ít các nhà cách mạng trong nước. Khi Đảng Cộng Sản Đông Dương ra đời, bài “Quốc tế ca” được phổ biến rộng rãi trong các tầng lớp công - nông - trí thức và được hát công khai trong các cuộc biểu tình của các phong trào cách mạng 1930 - 1931, 1936 - 1939, từ Hỏa Lò vào đến Khám lớn Sài Gòn, ra tận nhà tù Côn Đảo. Trong khám thất tù đày là thế mà lời “Quốc tế ca” vẫn vang lên hùng tráng. Đó là nguồn động lực, là tiếng gọi thúc giục đấu tranh để đập tan chế độ thuộc địa độc ác, phá tung cơ cảnh cá chậu, chim lồng. “Quốc tế ca” đã ghi dấu khí tiết của những anh hùng cách mạng Việt Nam, là tiếng thét đấu tranh của đông đảo quần chúng, là lời thề bất khuất ném vào mặt bọn đao phủ man rợ… “Quốc tế ca” góp phần góp nhặt những viên than hồng đang âm ỉ cháy trong một cơ thể lớn - Cách mạng Việt Nam, nhen nhóm để rồi bốc lên thành ngọn lửa, cháy sáng soi đường cho sự nghiệp cách mạng, nó làm cho bọn đế quốc phải run sợ, nháo nhác như lũ dơi trong buổi chập choạng và rồi những Cách mạng tháng Tám 1945, Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954, Đại thắng mùa Xuân 1975… đã thiêu rụi lũ đế quốc hung tàn cùng bọn tay sai bán nước cầu vinh, giành độc lập, tự do, thống nhất cho dân tộc.

Ngày nay, “Quốc tế ca” vẫn đang tiếp tục kêu gọi đấu tranh vì một thế giới hòa bình, tiến bộ. Tin chắc rằng, âm hưởng bài ca mỗi lúc được cất lên vẫn căng phồng trong lồng ngực hàng triệu triệu người lao động và tiếp tục làm mạnh thêm đôi cánh lý tưởng đưa cách mạng xã hội chủ nghĩa bay đi khắp nơi, đem ánh hồng đến cho nhân loại, thúc giục đấu tranh vì một thế giới không còn chiến tranh và đói nghèo. Và Tôi lại nghe âm vang bài ca quốc tế từ radio nhỏ bé cho đến quảng trường rộng lớn, đang thúc dục mỗi một đảng viên đem sức mình góp cho cuộc cách mạng thời đại – cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cuộc cách mạng số.