Ngày 06/6/2006, địa điểm được Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp thành phố

Đồng chí Lê Bình (1924-1945), người con thứ tư trong gia đình có bảy anh chị em, sinh ra tại xã Sơn Tân, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, trong một gia đình có truyền thống cách mạng và hiếu học. Ngày 30/8/1945, tại trụ sở Hải quân cũ của Pháp ở bến Ninh Kiều, Quốc gia tự vệ cuộc Cần Thơ được thành lập, đánh dấu sự ra đời của lực lượng Công an thành phố Cần Thơ, Lê Bình được phân công giữ chức Giám đốc Quốc gia tự vệ cuộc tỉnh Cần Thơ.

Khi Lê Bình chưa kịp đến nhiệm sở thì quân Pháp đã tái chiếm Cần Thơ. Trước tình hình nguy cấp, ông đã có một quyết định táo bạo tổ chức một trận tập kích bất ngờ nhằm giáng đòn mạnh vào kẻ thù, cổ vũ tinh thần kháng chiến trong nhân dân. Thị trấn Cái Răng có vị trí chiến lược quan trọng, bị quân Pháp chiếm giữ để xây dựng tuyến phòng thủ bảo vệ từ xa và làm bàn đạp đánh phá các cơ sở cách mạng, cướp bóc, đàn áp nhân dân do đại úy Rouen chỉ huy. Nhằm phá vỡ tuyến phòng thủ này, đầu tháng 11/1945, Lê Bình thành lập Đội cảm tử quân gồm 6 người: Lê Bình (chỉ huy), Bùi Quang Trinh, Trần Chiên, Lê Nhật Tảo, Cao Minh Lộc và Trần Hữu Nghi.

Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng thực địa và họp bàn kế hoạch chiến đấu, Đội cảm tử quân đã thống nhất thực hiện chiến thuật “Hóa trang kỳ tập” (đánh bất ngờ bằng cách hóa trang) vào thời điểm sáng sớm ngày 12/11/1945, lúc chợ Cái Răng đông đúc nhất, là thời điểm địch dễ sơ hở, chủ quan nhất. Họ hóa trang thành những người Hoa kiều buôn lợn, dùng hai chiếc ghe chở đầy mía, gạo, trái cây, thịt heo, chèo từ hướng Phong Điền về thị trấn Cái Răng, dễ dàng lọt vào trong khu vực chỉ huy của địch.

Ngay khi tên Rouen xuất hiện, nhanh như cắt, Lê Bình lập tức nổ súng, khiến hắn ngã lăn xuống đất, máu chảy lênh láng. Tiếng súng nổ cũng là hiệu lệnh cho toàn đội hành động. Các chiến sĩ cảm tử lao vào đánh chiếm Sở chỉ huy, tiêu diệt nhiều binh lính Pháp. Lợi dụng thời cơ, Lê Bình hạ lá cờ Pháp (tam sắc) xuống và kéo lên cao lá cờ đỏ sao vàng của ta. Khi quân địch hoàn hồn, chúng phản công dữ dội, Lê Bình và Bùi Quang Trinh hy sinh khi đang chiến đấu ngoan cường, các đồng đội còn lại tiếp tục chiến đấu đến hơi thở cuối cùng, gây tổn thất nặng nề cho đối phương.

Trận đánh gây chấn động: 27 sĩ quan, binh lính địch bị tiêu diệt, 17 tên bị thương, trong đó Rouen bị trọng thương. Trận “Hóa trang kỳ tập” không chỉ đập tan ý đồ “đánh nhanh, thắng nhanh” của địch mà còn gây tiếng vang lớn trên toàn chiến trường Nam Bộ, là chiến công đầu tiên mang tầm vóc lịch sử của lực lượng Công an Cần Thơ nói riêng và Công an nhân dân Việt Nam nói chung trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Nhà truyền thống Lê Bình là nơi thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt chính trị cho cán bộ, chiến sĩ Công an thành phố Cần Thơ

Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên bốt giặc đã củng cố mạnh mẽ niềm tin của nhân dân vào kháng chiến. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã biểu dương trận đánh, xem đây là minh chứng rõ nét cho khí phách và sức mạnh của lực lượng cách mạng miền Nam. Thậm chí, sau khi được cứu chữa tại Pháp, tên quan ba Rouen đã viết trên báo Nhân đạo (cơ quan của Đảng Cộng sản Pháp) bày tỏ sự cảm phục tinh thần dũng cảm của dân tộc Việt Nam và tuyên bố sẽ vận động nhân dân Pháp ủng hộ phong trào giải phóng Việt Nam.

Sự hy sinh của Đội cảm tử quân để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng nhân dân. Tên tuổi các chiến sĩ được ghi nhớ qua các địa danh: chợ Cái Răng gọi là chợ Lê Bình, cầu Cái Răng gọi là cầu Nhật Tảo, và một phường tại quận Cái Răng mang tên phường Lê Bình. Quê hương Hà Tĩnh cũng có trường học và đường phố mang tên Lê Bình.

Năm 1993, đồng chí Lê Bình được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Đến ngày 01/3/2010, Chủ tịch nước đã ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho toàn thể Đội cảm tử quân thuộc Quốc gia tự vệ cuộc Cần Thơ. Địa điểm diễn ra trận đánh được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp thành phố vào năm 2006. Cuối năm 2016, địa điểm này được cải tạo, trùng tu và chuyển giao trở thành Nhà truyền thống lực lượng Công an thành phố Cần Thơ vào tháng 04/3/2017.

Hàng năm, vào ngày 08/10 âm lịch cũng như các dịp lễ, Tết, cán bộ, chiến sĩ Công an thành phố Cần Thơ đều tổ chức dâng hoa, dâng hương tại Nhà truyền thống để tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. Đây không chỉ là hoạt động tri ân, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” mà còn là dịp để giáo dục thế hệ trẻ Công an thành phố về truyền thống anh hùng, bất khuất của cha ông.

Chiến công của Đội cảm tử quân tại Cái Răng không chỉ là niềm tự hào của người dân Cần Thơ mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần “vì nước quên thân, vì dân phục vụ” mà lực lượng Công an nhân dân ngày nay đang nỗ lực gìn giữ và phát huy.